ضعف ظرفیت داخلی برای تولید فیبرنوری وتجهیزات مربوطه، پیچیدگی فرآیند ایجاد شبکه فیبر نوری FTTH و FTTx ، اثر بخشی رقابت داخلی و عدم حمایت سرمایه گذاران و کارگزاران داخلی ارتباطات، اصلی ترین موانع رشد وتوسعه فیبرنوری درایران است.

وایمکس نیوز- به گزارش منابع رسمی جهانی، اجرای طرح FTTH در کشورهای مختلف استفاده از فیبر نوری را به شدت افزایش داده و رشد مصرف آن طی چند سال متوالی ادامه داشته است. درحالیکه زیرساخت های برخورداری از این امکان بی بدیل هنوز درایران فراهم نشده است که به برخی از آنها اشاره می شود.

1-ضعف ظرفیت داخلی برای تولید فیبر نوری و تجهیزات مربوطه
به گفته منابع رسمی، درهرسال حداقل 100 هزارکیلومتر کابل نوری درایران مورد نیاز است. درحالی که کارخانجات داخلی با ظرفیت کمتر از 20 هزار کیلومتر تولید کابل نوری در حال فعالیت هستند. و اجرای کابل نوری در برخی از مراکز مخابراتی استان تهران (به‌عنوان پیشتاز در اجرای فیبر نوری) در بهترین شرایط، اجرای کابل نوری تا FTTH Street Cabinet)  یا حداکثر تا Distribution Point)  FTTDp)  اجرا شده است. واین درحالی است که آمار جهانی حکایت دیگری دارد و کشوری مانند چین فقط در سال 2014 بیش از 140میلیون کیلومتر فیبرنوری مصرف نموده است.

2- پیچیدگی فرآیند ایجاد شبکه فیبر نوریFTTHوFTTx 
وسعت زیاد کشور، الزام یک  طرح و برنامه زمانی  پیچیده ای را برای توسعه شبکه نوری می طلبد .تامین منابع مالی چنین پروژه ای عملا از دیگر موانع توسعه فیر نوری است. مدل تامین منابع مالی و شیوه های آن نظیر دریافت از مشترکان،فاینانس، سرمایه گذاری مشترک با شرکای داخلی و یا خارجی و... هرکدام از پیچیدگی های خاصی برخوردار است. برنامه تامین تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه و مهمتر از همه کابل نوری مورد نیاز اپراتورها برای اجرای طرح کلانFTTH  نیز از موضوعات بسیار پیچیده دیگری است که حاوی ابهامات اجرائی بسیار زیادی خواهد بود. اجرای طرحFTTH و  FTTXباید طبق برنامه پیش ‌رود تا به این ترتیب اراده فعالان و سرمایه‌گذاران حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات  برای راه‌اندازی استارت‌آپ‌های جدید و پیشبرد طرح‌های کسب و کار جدید در بستر اینترنت پرسرعت ایجاد شود.

3- اثر بخشی رقابت داخلی
وزیر ارتباطات اخیرا در یکی از اظهارت خود موانع توسعه نسل چهارم تلفن همراه را انحصار مخابرات در توسعه فیبر نوری دانست و گفت: ورود سایر شرکت ها و ایجاد رقابت به حل این مشکل خواهد انجامید.در حال حاضر در کشور FCPها و مخابرات ایران و...دارای فیبر نوری هستند وطرح اتصال فیبر نوری به منازلFTTH با نام تجاری تانوما…با تبلیغات گسترده‌ای با وعده  اتصال یک میلیون پورت نوری در سال رسما افتتاح شد. همزمان سرمایه‌گذاری مستقیمMTN  با شرکت ایرانیان نت مطرح گردیدکه منجر به ایجاد شرایط تمدید مجوز اپراتورچهارم (حوزه ارتباطات ثابت در بستر فیبر نوری) فراهم آمد. ظاهرا دولت هدف ایجاد رقابت بین دو اپراتور با تفکر افزایش سرعت و بهبود کیفیت زیرساخت‌های فیبرنوری کشور را نشانه رفته است. شاید هم هدف این بوده که در لایه‌های دسترسی و توزیع ، شرایط ایجاد کسب وکارهای جدید روی اینترنت را فراهم نماید. ولی عملیاتی شدن به موقع طرحFTTH  با تمام این اوصاف هنوز در هاله ای از ابهام است.

4- عدم حمایت سرمایه گذاران و کارگزاران داخلی ارتباطات
این موضوع یک مشکل دو طرفه است. از طرفی افراد حقیقی  وحقوقی  وحتی سرمایه‌گذارانی که قصد تولید محتوا یا ایجاد کسب و کار جدید در بستر اینترنت پر سرعت را دارند هنوز به اطمینانی نرسیده‌اند که در آینده نزدیک ظرفیت شبکه و برنامه اپراتورها در توسعه زیرساخت‌ها بتواند جوابگوی نیازشان باشد از طرفی دیگر اپراتورهای فیبر نوری میبایست ضمن ایجاد شفافیت در کلیه ابعاد پروژه با روشن کردن ابعاد کارو برنامه اجرای آن اراده خود را برای اجرای آن اثبات نمایند. ضعف همکاری وهماهنگی تولیدکنندگان داخلی فیبرنوری وFCP  ها ممکن است منجر به واگذاری بازار بسیار مناسب داخلی به تولیدکنندگان و توسعه دهندگان و سرمایه گذاران خارجی شود در حالی که امکانات بالقوه و بالفعل بسیار خوبی در داخل کشور برای تولید فیبر و بسیاری از تجهیزات اکتیو و پسیو بسیاری از آنها وجود دارد.

راه‌حلی برای حل مشکلات تولید فیبر نوری
بهترین راه برای رفع موانع ایجاد شبکه فیبر نوری این است که  FCP ها و اپراتورها  در سهام شرکت‌ ایرانیان نت و حتی تولید کنندگان فیبر و کابل نوری و تجهیزات اکتیو و پسیو در کشورسهیم شوند تا با ایجاد بهره وری و رفع موانع تامین مالی، سرعت کار بیشتر شده و نهایتا از بهترین سودآوری بهره مند گردند.منافع این شراکت و سهامداری، تامین به موقع کابل نوری و سایر تجهیزات بوده و در نهایت استفاده از سود حاصله در کلیه ابعاد پروژه است. ضمنا اشخاص حقیقی و حقوقی و اپراتورها ،تولیدکنندگان و سرمایه گذاران اطمینان می‌یابند که سرمایه‌گذاری آنها در توسعه ظرفیت و تنوع بخشی به سبد محصولات در آینده با سودآوری همره خواهد بود. سیاست گذاری وزارت ارتباطات در زمینه سیاست واردات تجهیزات مخابراتی و ارتباطی نیز دارای نقش اساسی در این زمینه می باشد. در برخی زمینه ها اثبات شده تولید داخلی قابل رقابت با تولیدات خارجی است.البته شراکت با بزرگان مخابراتی جهان نیز راهکاری بسیار کار آمد به نظر میرسد که با شرایط کنونی مملکت امیدزیادی به وعده های در باغ سبز آنان نیست. چرخه تامین، نصب و راه اندازی شبکه فیبر نوری دارای مراحلی است که در نظر نگرفتن هر کدام از آنها خود یک معضل جدید است.تولید و تامین مواد اولیه، تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری ،تولید محصول و خدمت ،محتوا و روند عرضه و بازاریابی و...تکمیل کننده این چرخه هستند.نهایتا صاحب نظران و متولیان باید باور کنند که هرروز تاخیر در ایجاد شبکه فیبر نوری باعث خسارت مادی و معنوی به کشور میشود. این شبکه در ایجاد کسب و کار و کاهش بیکاری موثر و باعث ایجاد فرصتهای بسیار زیاد برای صاحبان فن، تکنیک و تخصص ایرانی  بوده و قطعا در رشد اقتصادی کشور گام بزرگی میباشد.
دست در دست هم دهیم به مهر، میهن خویش را کنیم آباد. این مهم عزم جدی طرفین دولت در سیاستگذارای و حمایت و بخش خصوص در سرعت عمل و اجرا را طلب می کند.

تهیه و تدوین: محمد نریمان فرد- عضو هیئت مدیره شرکت ایرانیان نت اپراتور شبکه دسترسی فیبرنوری ایران