چند سال پیش، وعده تغییر شرایط دسترسی به اینترنت از طریق شبکه بی‌سیم و خدمات باند پهن کارامد و سریع در فواصل بی‌سابقه و قابل گسترش ارائه شد.
چند سال پیش، وعده تغییر شرایط دسترسی به اینترنت از طریق شبکه بی‌سیم و خدمات باند پهن کارامد و سریع در فواصل بی‌سابقه و قابل گسترش ارائه شد. علی‌رغم چالش‌هایی که در مسیر رسیدن به این اهداف جاه‌طلبانه وجود داشت، نقاط قوت وایمکس آن را تبدیل به گزینه مناسبی برای فناوری‌های جانشین کرده است. بنابراین تصمیم گیرندگان فناوری تجاری، با عدم رد وایمکس، دانایی خود را نشان داده‌اند.
در رسانه‌ها مدام از وایمکس و التیای (ارتقاء بلند مدت) برای تحول صنعت سیار مخابرات به نسل چهارم، سخن می‌رود. این دو فناوری نوید ارائه ارتباطات داده بی‌سیم را در سطحی قابل مقایسه با تجربیات کاربران در روش‌های دسترسی ثابت مانند دی اس ال و کابل داده‌اند. با سرعتی بیش از دیاسال و حتی کابل، وایمکس و التیای کاربران را قادر به دسترسی به اینترنت در هر مکان ثابت و حتی حین تحرک می‌کنند.
وایمکس و التیای، فناوری‌های تمام آیپی محسوب شده و از فنون مشابهی برای تدارک تجربیات بهینه برای کاربران نهایی و نیز انتقال کارامد داده توسط فراهم کنندگان خدمات، استفاده می‌کنند.
وایمکس در حال حاضر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که بر خلاف التیای که هنوز در مرحله آزمایشی است، قابل دسترس بوده و فراهم کنندگان خدمات میتوانند به سرعت خدمات نسل بعد خود را به کاربران نهایی پیشنهاد کنند.
وایمکس نامی تجاری برای واسط بی‌سیم 802.16 است که توسط موسسه مهندسین برق و الکترونیک (آیتریپل ای) طراحی شده است. در حال حاضر دو استاندارد برای وایمکس موجود است :
وایمکس ثابت (بر‌اساس 2004-802.16) و استاندارد جدیدتر آن وایمکس سیار ( بر‌اساس
(802.16e
وایمکس ثابت و سیار هر دو توسط گروه هم‌اندیشی وایمکس حمایت می‌شوند که فرایند مجوزدهی را به منظور اطمینان از ارتباط متقابل قابل قبول بین زیرساخت‌ها و تجهیزات کاربران نهایی، بر‌اساس استانداردهای IEEEرا انجام می‌دهد. این امر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که موجب رقابت فروشندگان تجهیزات شده و باعث کاهش قیمت و افزایش قابلیت‌های اپراتورها و کاربران نهایی می‌گردد.
جدول 1: مروری مختصر بر تفاوت‌های فنی و تجاری بین وایمکس ثابت و سیار دارد.
با آنکه وایمکس سیار فناوری جوان‌تری در مقایسه با وایمکس ثابت محسوب می‌شود، فروشندگان و بهره‌بردارها به سرعت توا‌ن‌مندی بالای آن را به دلیل پشتیبانی از تحرک تشخیص دادند. در سال‌های اخیر، وایمکس سیار به سرعت مسیر خود را به خصوص در بازار افزاره‌ها باز کرده است.
محصولات مجوز دار درحال حاضر در محدودههای طیفی 2.3 ، 2.5 و 3.5 گیگاهرتز در دسترس هستند. گروه هم‌اندیشی وایمکس پیش‌بینی می کند محصولات وایمکس سیار مجوز‌دار تا اواخر سال 2011 به شمار هزاران برسد. علاوه بر این، وجود رایانه‌های کیفی مجوز‌دار و سایر تجهیزات الکترونیکی که اتصال وایمکس در آنها جاسازی شده است، بهره‌بردارها را بیش‌تر در حوزه وایمکس سیار امیدوار کرده است.
اکثر فروشندگان زیرساخت بیش‌ترین توجه خود را به استاندارد سیار وایمکس معطوف کرده‌اند و به سرعت توانایی بالای تجاری آن را تشخیص دادند. در ابتدا آنان همانند آنچه در زمینه وایمکس ثابت انجام داده بودند، سعی در تولید تجهیزات وایمکس مورد نیاز داشتند. اما پس از مدتی مشخص شد که فروشندگانی در جذب بازار موفق بوده‌اند که بیش‌ترین قراردهای وایمکس سیار را به خود جذب کرده‌اند. از میان موفق‌ترین فروشندگان تجهیزات وایمکس می‌توان به موتورولا، سامسونگ، هواوی، آلواریون، زدتیای و آلکاتل- لوسنت است اشاره کرد. نورتل به سادگی بازار را ترک کرد و نوکیا-زیمنس در نهایت تصمیم گرفت به جای تمرکز بر محصولات تولید خود، راهکارهای وایمکس سیار آلواریون را بازفروشی کند.
همه فروشندگان پیروز این میدان، توان‌مندی‌های خود را از زیرساخت شبکه به افزاره‌های کاربر نهایی و از سرویس‌های جاسازی شده در سامانه‌ها به برنامه‌های کاربردی هدایت کرده‌اند. می‌توان گفت تفاوت کلیدی میان فروشندگان میزان وابستگی آنان به قابلیت‌های تولید شده در داخل مجموعه است. وقتی یک فناوری جدید است (مانند وایمکس سیار در دو یا سه سال گذشته) توان‌مندی‌های درون‌مجموعه‌ای نقطه قوت بزرگی محسوب می‌شود و موجب پایداری سامانه و تجربیات موفق‌تر کاربر نهایی می‌شود. این مسئله یکی از عوامل بسیار موثر در قراردادهای اولیه وایمکس سیار بوده است. این قراردادها نیز به نوبه خود در تثبیت فروشندگان به عنوان پیشتازان اولیه بازار نقش موثری داشته‌اند. در هر حال، با توجه به این واقعیت که بازار وایمکس سیار در حال شکوفایی است، چنین امتیازاتی نقش تعیین کننده خود را به مرور زمان از دست می‌دهند. به جرات می‌توان گفت که قیمت نهایی افزاره‌ها و میزان گستردگی امکانات آنها، عوامل کلیدی تعیین کننده در بازار پیش روی وایمکس سیار به شمار می‌روند.